Preek van de week

 

kalender

 

 

Teken van tegenspraak
19 augustus (20ste zondag - Hebr. 12:1-4; Lc. 12:49-53)


"
Denken jullie dat ik ben gekomen om vrede te brengen op aarde? Neen, zeg ik jullie, eerder verdeeldheid." (Lucas, 12:51)


In de passage uit het Lucasevangelie die dit weekeinde wordt gelezen treedt een andere Jezus naar voren dan die we gewend zijn. De lezingen van de voorbije weken toonden hem als iemand die de mensen steeds nabij was in alle omstandigheden van het leven; iemand die genezing bracht, die wonderen van goedheid en liefde verrichtte, die barmhartigheid bewees en die zei: 'Ik geef u mijn vrede'.

De scherpe woorden die Lucas in de tekst die vandaag wordt voorgelezen  Jezus in de mond legt, passen helemaal niet in het beeld van mildheid en mededogen dat we meestel van Jezus koesteren. Want u zegt hij volgens Lucas dat hij helemaal geen vrede komt brengen maar veeleer het tegendeel: onenigheid, twist en ruzie en alles wat mensen uit elkaar drijft en van elkaar scheidt. Heeft Lucas de werkelijkheid vertekend?

Lucas schreef zijn evangelie tegen de achtergrond van de concrete moeilijkheden waarmee de vroege kerk te maken had. Het was niet allemaal koek en ei. Onder de joden was er verdeeldheid ontstaan omwille van Jezus de Messias. De prediking van de apostelen riep van verzet op, o.a. bij de hoger geplaatsten. Christenen werden vervolgd door Saulus en andere fervente aanhangers van de Wet.

Zo gezien worden de harde woorden van Jezus door de feiten bevestigd. Zijn prediking, zijn sterven en zijn verrijzenis brachten onenigheid teweeg, meer zelfs dan vrede en eenheid. Die tweespalt en die onvrede lagen helemaal niet in zijn bedoeling, ze waren het normale gevolg van zijn optreden, van zijn hele doen en laten.

Hij heeft bv. gezegd dat mensen te hulp komen belangrijker is dan de sabbat onderhouden, dat barmhartigheid metterdaad beter was dan alle offers. Zoiets kon toch niet, in elk geval niet voor vrome joden. Aan de religieuze leiders heeft hij gezegd dat ze wel graag geëerd en geprezen werden, maar intussen de mensen ondraaglijke lasten oplegden. Dat is net een stap te ver. En wat voor hen helemaal de deur dicht deed, was dat hij hen bestempelde als wit gepleisterde graven.

Als je mensen en hun gedragingen zo duidelijk bij hun naam noemt, zaai je onrust. Wie niet wat vrijblijvend filosofeert over 'wie is nu eigenlijk mijn naaste?' en wat mooie gespiegelingen weggeeft over de bloemen langs de weg en de vogels in de lucht, wie 'geloven' niet voorbehoudt voor de tempel en de sabbat maar het een werkwoord noemt dat je elke dag moet vervoegen en ieder moment beleven en wie bijgevolg partij kiest voor zwakke en machteloze mensen en opkomt voor recht en gerechtigheid, die wordt een teken van tegenspraak.

En zo is Jezus inderdaad geworden wat van hem is voorzegd: iemand die velen in Israël zou doen vallen en opstaan (Lucas, 2:34). Hij maakte steeds duidelijker dat wat hij zei en deed weerstanden opriep; dat zijn persoon en zijn boodschap, hoe vredelievend ook bedoeld, in feite verdeeldheid brachten.

Lucas wilde de christenen van de gemeenten van zijn tijd duidelijk voor ogen houden dat wat zij meemaakten en te verduren kregen een normaal gevolg was van hun trouw aan Jezus en zijn boodschap. In onze tijd heeft ook iemand als Gandhi dit moeten ervaren, en christelijke boegbeelden als Martin Luther King en bisschop Romero, en met hen zoveel anderen met een minder bekende naam. Mensen voor wie het christelijk geloof geen vrome theorie bleef, maar een opdracht waar men zich met hart en ziel moet voor inzetten.


Iedereen juicht het evangelie toe, maar wie het metterdaad beleeft, stuit vroeg of laat op weerstand, roept verdeeldheid op. Want altijd zijn er mensen die zich bedreigd voelen: bedreigd in hun positie, in hun aanzien, hun macht en bezit. Altijd gaan mensen zich te kort gedaan weten, gekrenkt in hun rechten, verontrust in hun gemakkelijk leventje. Dat was zo in de tijd van Jezus, in de tijd van de apostelen en de christenen van de generatie van Lucas. Dat was zo in de loop van de hele geschiedenis, tot op de dag van vandaag.

Wat Lucas zijn hedendaagse lezers op het hart wil drukken is: Jezus volgen is geen eenvoudige zaak die zomaar door iedereen wordt onderschreven en toegejuicht. Christenen kunnen niet altijd, overal en door iedereen worden geëerd en geprezen.

Jan Arnouts o.p.